Potwierdzenie prawa do świadczeń osobom z Ukrainy możliwe jest poprzez :

• wykorzystanie dokumentu elektronicznego do potwierdzania świadczeń generowanego na podstawie PESEL, przez NFZ, zgodnie z art. 50 ust. 3 ustawy o świadczeniach

albo 

• złożenie oświadczenia, o którym mowa w art. 50 ust. 2a oraz 6 ustawy o świadczeniach wskazującego jako podstawę prawna art. 12 pkt. 13 ustawy, w przypadku osób nieposiadających numeru PESEL (nie wszystkie osoby wystąpią o ten numer, lub z opóźnieniem).

Wzory oświadczeń  w załączeniu tj:  zał. 1 i zał. 2 – do pobrania.

Osoby uprawnione do świadczeń na podstawie art. 37 ust. 1 ustawy specjalnej mogą korzystać ze świadczeń w POZ. Ponieważ osoby te nie mają statusu świadczeniobiorcy w rozumieniu art. 2 ust. 1 ustawy o świadczeniach nie mogą składać deklaracji wyboru lekarza POZ, pielęgniarki/położnej POZ – a tym samym nie ma zastosowania art. 9 ustawy o poz [4].

Świadczenia dla tych osób są traktowane jako świadczenia dla pacjentów spoza listy aktywnej danego świadczeniodawcy POZ i tak są finansowane po 24 lutego 2022 r. Wyjątkiem są dzieci wpisywane na listy pielęgniarki szkolnej – vide pkt 5. Medycyna szkolna.

Natomiast w przypadku gdy uchodźca, który ma nadany numer PESEL, podejmie pracę, tym samym zmienia mu się status ubezpieczenia, co uprawnia do złożenia deklaracji wyboru lekarza/pielęgniarki/położnej poz.

W zarządzeniu  Nr 38/2022/DSOZ Prezesa NFZ z dnia 29 marca 2022 r. zmieniającym zarządzenie w sprawie warunków zawarcia i realizacji umów o udzielanie świadczeń opieki zdrowotnej w zakresie podstawowej opieki zdrowotnej, wskazano:

• dotychczasowe produkty do rozliczania świadczeń udzielanych obywatelom Ukrainy, tj:
• 2 nowe produkty,  dotyczące realizacji szczepień wykonywanych u obywateli Ukrainy (dzieci i młodzieży) w oparciu o Program szczepień Ochronnych obowiązujących w Polsce

 Świadczenia dla osób z Ukrainy winny być rozliczane w ramach odrębnych szablonów rachunków.

Świadczenia udzielone osobom uprawnionym na podstawie ustawy specjalnej, w tym udzielone od 24 lutego do 11 marca 2022 roku, należy sprawozdać zgodnie z rozporządzeniem OWU, z zastosowaniem komunikatów sprawozdawczych NFZ (SWIAD), najwcześniej łącznie z rozliczeniem świadczeń z marca 2022 roku.

W komunikacie sprawozdawczym należy umieścić cechy dokumentu, na podstawie którego ustalono dane osoby uprawnionej.

Placówka medyczna sprawozdaje dane ustalone w dniu udzielenia świadczenia na podstawie dokumentu przedstawionego przez pacjenta (osobę uprawnioną z mocy ustawy specjalnej).

Dzieci z Ukrainy przekraczające granicę wskutek działań wojennych po 24 lutym 2022 r., przyjęte do polskich szkół, są wpisywane na listy uczniów objętych przez świadczeniodawcę opieką pielęgniarki szkolnej. Deklaracja z zakresu medycyny szkolnej nie jest typem deklaracji wyboru, o której mowa w art. 9 Ustawy o POZ, a wyłącznie dodatkowym typem deklaracji ustalonym przez płatnika, tj. „S – deklaracja z zakresu medycyny szkolnej” zgodnie z komunikatem szczegółowym NFZ w sprawie Deklaracji POZ/KAOS (zał. nr 3 do Zarządzenia nr 128/2021/DI).

Identyfikatorem powinien być PESEL, ale w przypadku gdy dziecko jeszcze go nie ma – należy wpisać NIP szkoły, do której dziecko zostało przyjęte.

Zarządzenie zmieniające Nr 38/2022/DSOZ wprowadziło 2 nowe produkty, które umożliwią realizację i rozliczenie świadczeń związanych ze szczepieniami dzieci i młodzieży z Ukrainy w oparciu o Program Szczepień Ochronnych obowiązujący w Polsce, tj.:

• Pierwszorazowe świadczenie lekarza poz związane z oceną stanu zaszczepienia oraz stanu zdrowia wraz ze szczepieniem dla osoby spoza listy świadczeniobiorców innej niż ubezpieczona, uprawnionej do świadczeń na podstawie art. 37 ust. 1 ustawy specjalnej

• Świadczenie lekarza poz związane z realizacją indywidualnego kalendarza szczepień (IKSz) dla osoby spoza listy świadczeniobiorców innej niż ubezpieczona, uprawnionej do świadczeń na podstawie art. 37 ust. 1 ustawy specjalnej.

Zgodnie z w/w zarządzeniem, świadczeniodawca winien opracować indywidualny kalendarz szczepień (IKSz), zgodnie ze wzorem określonym w załączniku nr 3 do zarządzenia, w oparciu o aktualny Program Szczepień Ochronnych.

Tworzenie IKSz nie będzie wspierane systemowo – będzie to dokumentacja papierowa, sporządzana w dwóch egzemplarzach, z których jeden pozostaje w dokumentacji medycznej pacjenta, a drugi egzemplarz otrzymuje uprawniony do świadczeń (lub jego opiekun).

Wszystkie wykonane szczepienia ustalone w IKSz muszą być wpisane do karty e-szczepień. Szczepienia dla dzieci z Ukrainy nie mogą być sprawozdawane w ramach świadczeń udzielanych w stanach nagłych zachorowań ubezpieczonym spoza OW oraz z terenu OW ale spoza gminy własnej i sąsiadujących i spoza listy zadeklarowanych pacjentów. Zgodnie z §1 pkt 4 zarządzenia zmieniającego „Pierwszorazowe świadczenie lekarza poz związane z oceną stanu zaszczepienia (…)” podlega rozliczeniu tylko raz. Jednocześnie nie może być sprawozdane jednoczasowo ze świadczeniem udzielanym w stanach nagłych zachorowań.

Osoby uprawnione do świadczeń na podstawie art. 37 ust. 1 ustawy specjalnej, nie mają statusu świadczeniobiorcy w rozumieniu art. 2 ust. 1 ustawy o świadczeniach, dlatego nie składają deklaracji wyboru do świadczeniodawcy. Dla tej grupy osób przysługują świadczenia takie jak dla świadczeniobiorców spoza listy, realizowane przez lekarza/pielęgniarkę/ położną poz. W takim przypadku wizyta powinna obejmować m.in. badanie fizykalne, co wymaga kontaktu osobistego, analogicznie jak w przypadku wizyt dla pacjentów pierwszorazowych realizowanych przez lekarza, pielęgniarkę lub położną POZ, wskazanych w deklaracji wyboru.

Tym samym, świadczenia dla osób uprawnionych na podstawie art. 37 ust. 1 ustawy specjalnej nie mogą być udzielane i rozliczanie w ramach teleporady.